„Talent jest jak kawałek szlachetnego, ale surowego metalu, dopiero pilna praca go obrobi i wartość mu wielką nada”
STANISŁAW WAWRZYNIEC STASZIC – nasz patron
Na zielono
Historia
Patron szkoły
Stanisław Wawrzyniec Staszic
Działacz i pisarz polityczny, przyrodnik, filozof, publicysta, ksiądz
Urodził się 6 listopada 1755 r. w Pile. Jego rodzicami byli Wawrzyniec (burmistrz Piły) i Katarzyna Staszicowie. Stanisław miał dwóch braci Andrzeja i Antoniego oraz siostrę Annę. Na przełomie lat 1778-1779 ukończył seminarium duchowne w Poznaniu przyjmując święcenia kapłańskie.
W 1779 r. Stanisław Staszic wyjechał na studia zagraniczne do College Royal w Paryżu, gdzie poświęcił się głównie naukom przyrodniczym i fizycznym. Po ukończeniu studiów w 1781 r. wrócił do kraju i został wychowawcą synów Andrzeja Zamoyskiego – kanclerza wielkiego koronnego. Pobyt w domu Zamoyskiego wpłynął bardzo mocno na jego poglądy na świat. Pasją Staszica obok nauki stała się także polityka.
Po roku 1795, gdy Polska została wymazana z mapy Europy, zajął się działalnością na rzecz rozwoju gospodarczego kraju oraz pracą naukową. W 1805 r. odbywa wyprawę naukową w Tatry. Od 16 października 1808 r. był prezesem Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Na tym stanowisku Staszic działał aż do śmierci. W latach 1807-15 był członkiem Izby Edukacyjnej i Dyrekcji Edukacji Narodowej Księstwa Warszawskiego.
W 1824 r. został ministrem Stanu Królestwa Polskiego. Stanisław Staszic wniósł wielki wkład w rozwijanie szkolnictwa. W 1816 r. założył Szkołę Akademiczno-Górniczą w Kielcach i Instytut Agronomiczny w Marymoncie. W 1816 r. utworzono Królewski Uniwersytet w Warszawie, w którym na czele Rady Głównej stanął ten wielki Polak.
„Talent jest jak kawałek szlachetnego, ale surowego metalu, dopiero pilna praca go obrobi i wartość mu wielką nada”
Na wniosek Staszica założona została w Warszawie w 1825 r. Szkoła Przygotowawcza do Instytutu Politechnicznego, która w 1827 r. osiągnęła status wyższej uczelni.
Do jednych z największych osiągnięć Staszica należy utworzone w 1816 r. Hrubieszowskie Towarzystwo Rolnicze. Statut towarzystwa zniósł w tych dobrach pańszczyznę i nadał chłopom prawo własności użytkowanej ziemi, a na własność wspólną przeznaczył lasy, stawy, część gruntów uprawnych oraz młyny, tartak, cegielnie itp. Towarzystwo prowadziło kasę pożyczkową, szpital, organizowało szkoły, udzielało stypendiów. Była to wówczas jedna z najbardziej dojrzałych organizacji spółdzielczych w Europie.
Do najwybitniejszych dzieł literackich Stanisława Staszica należą:
- “Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego” (1787),
- “Przestrogi dla Polski” (1790),
- “O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski” (1815),
- “Ród ludzki” (1819-1820).
Stanisław Staszic był w Warszawie postacią bardzo popularną, bohaterem licznych anegdot.
Dzięki Jego staraniom i hojnie ofiarowanym funduszom wzniesione zostały do dziś istniejące: Pałac Staszica oraz pomniki – Mikołaja Kopernika i ks. Józefa Poniatowskiego. Stanisław Staszic przeznaczył znaczne środki w swym testamencie na rzecz kilku warszawskich szpitali, na wydział lekarski Uniwersytetu Warszawskiego i Instytut Głuchoniemych oraz na budowę dla ubogich Domu Przytułku i Pracy.
Za swoje dokonania otrzymał order św. Stanisława I klasy. w 1815 r. i order Orła Białego w1824 r.
Stanisław Staszic zmarł 20 stycznia 1826 r.
Jego grób znajduje się przy dawnym kościele klasztornym Ojców Kamedułów na Bielanach w Warszawie.